Windykacja na miarę XXI wieku

Czym jest windykacja? Jak skutecznie odzyskać długi? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdziesz w dalszej części naszego artykułu. Zachęcamy do czytania.

Tytułem wstępu, czym jest windykacja?

Najprościej mówiąc, jest to proces odzyskiwania własności za pomocą zdefiniowanych w przepisach prawa środków. Przez zbiór czynności prawnych oraz procesowych wierzyciel ? zatem osoba mająca prawo do danego świadczenia pieniężnego lub niepieniężnego ? dochodzi należnych kwot lub przedmiotów od dłużnika.

Co ważne, windykacja to proces legalny, o ile w czasie podejmowanych działań odzyskiwana długu nie dochodzi do łamania  prawa. Windykacja ma na celu zmotywowanie dłużnika do spłacenia zobowiązania. Proces windykacji rozpoczyna się w momencie, gdy dłużnik nie spłacił na czas zobowiązania, a np. nie można nawiązać z nim kontaktu.

Wielu przedsiębiorców na samą myśl o windykacji ogarnia przerażenie, lecz niestety lub stety jest to nieodłączny element prowadzenia działalności gospodarczej, Przeprowadzenie jej w sposób poprawny, zazwyczaj pozwoli na szybkie zamknięcie sprawy. Najlepiej traktować to jako odzyskiwanie pieniędzy, które nam się należą.

  1. Wezwanie do zapłaty wystawione do kontrahenta:

Zacznijmy od tego, że prawidłowo nadane i sformułowane wezwanie do zapłaty jest podstawowym źródłem wpływającym na rozpoczęcie procesu odzyskiwania należności. Mówiąc prościej wezwanie do zapłaty to pismo skierowane do kontrahenta, w którym przedstawione są najistotniejsze informacje, na podstawie których wierzyciel żąda spłaty należności. Wierzyciel posiada również prawo na żądanie odsetek z tytułu nieterminowej zapłaty, a ich wysokość może umieścić na wezwaniu.

Co w przypadku, kiedy wezwanie do zapłaty nie przyniesie zamierzonych efektów

Kiedy wysłane przez przedsiębiorcę wezwanie do zapłaty nie przyniesie zamierzonych efektów, kolejnym krokiem jest wysłanie następnego wezwania do dłużnika, które jednocześnie będzie zapowiedzią skierowania sprawy do sądu, czyli ostateczne przed sądowe wezwanie do zapłaty. Dopiero po bezskutecznym wyznaczeniu kolejnego terminu na zapłatę i zamieszczeniu w treści wezwania informacji o noszeniu się z zamiarem skierowania sprawy na drogę sądową, można sprawę skierować do odpowiedniego sądu, w zależności od WPS (wartość przedmiotu sporu) sądem właściwym będzie sąd rejonowy lub okręgowy.

Wezwanie do zapłaty a nieuczciwy kontrahent jaka jest alternatywa?

W przypadku, kiedy kontrahent od początku nosił się z zamiarem niespłacenia należności, nie zawsze możemy z nim wygrać. Oczywistym jest, że należy dokładnie ?prześwietlić? kontrahenta przed zawarciem jakiejkolwiek transakcji, lecz jakie zmiany przynosi ta sytuacja?

Istotnym tutaj jest fakt istnienia białej listy podatników VAT.

1 września 2019 r. zaczął działać wykaz informacji o podatnikach VAT, który ma pomóc firmom skutecznie i szybko weryfikować kontrahentów. Wykaz zastąpił dotychczas funkcjonujące listy podatników VAT: zarejestrowanych i niezarejestrowanych oraz wykreślonych i przywróconych do rejestru VAT.

W jakim celu została stworzona ta lista?

Biała lista umożliwia:

  • sprawdzenie czy twój kontrahent jest czynnym podatnikiem VAT,
  • jeśli twojemu kontrahentowi odmówiono rejestracji, wykreślono go z rejestru lub przywrócono zarejestrowanie jako podatnika VAT, poznanie podstawy prawnej tych decyzji,
  • potwierdzenie numeru rachunku bankowego, na jaki powinieneś zapłacić swojemu kontrahentowi.

Uwaga:

Lista jest prowadzona przez szefa Krajowej Administracji Skarbowej (dalej ?szef KAS?) Znajdziesz ją na stronie internetowej Ministerstwa Finansów oraz w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG).

Nie trzeba nic robić, aby dane firmy znalazły się na liście. Wszystkie potrzebne informacje szef KAS pobierze z dostępnych rejestrów publicznych. Jeśli te informacje będą niepoprawne, przedsiębiorca mógł wystąpić do szefa KAS z wnioskiem o ich usunięcie lub sprostowanie.

Wracając do sytuacji, w której wezwanie do zapłaty nie przyniesie zamierzonych skutków

Istnieje tutaj pewne rozwiązanie niezwiązane bezpośrednio z windykacją, jest tym ulga na złe długi.

Czym jest przytoczona ulga?

Ulga na złe długi przewidziana jest jedynie dla czynnych podatników VAT, umożliwia ?odzyskanie? podatku VAT, który wcześniej został odprowadzony do urzędu skarbowego z tytułu dokonanej sprzedaży. Co do zasady, podatek z tego tytułu należy rozliczyć bez względu na to czy nabywca dokona zapłaty.

Ulga na złe długi przysługuje po 90 dniach od upływu terminu płatności faktury. Dokonuje się jej w bieżącej deklaracji VAT-7 lub VAT-7K bez konieczności cofnięcia się do okresu, w którym powstał obowiązek podatkowy.

  1. Jak odzyskać pieniądz, kiedy wystawiono fakturę?

Pozostając w temacie windykacji, oczywistym jest, że w momencie, kiedy nie potrafimy odzyskać pieniędzy za wystawioną fakturę jesteśmy zmuszeni do skorzystania z mechanizmu windykacji.

Częstym jest w praktyce gospodarczej, że kontrahent nie płaci faktury za wykonaną usługę. Pomimo przyjęcia faktury i zaakceptowania wyznaczonego w niej terminu na zapłatę kontrahent uchyla się od obowiązku zapłaty. Pamiętać należy, że data wykonania usługi ma znaczenie dla wyznaczenia momentu wystawienia faktury. Zgodnie z przepisami ustawy o VAT fakturę należy bowiem wystawić nie później niż 15 dnia miesiąca następującego po tym, w którym wykonano usługę.(art. 19a. ust. 1 ustawa o VAT 1. Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi.) Wykonanie usługi, dla której stosuje się przepisy ogólne, nakłada więc na usługodawcę obowiązek odprowadzenia podatków. Dlatego też zależy mu, aby nabywca jak najszybciej wywiązał się z obowiązku zapłaty.

Brak zapłaty ? jak odzyskać pieniądze?

  1. Skierujmy wezwanie do zapłaty na dane kontrahenta
  2. Wyślijmy ostateczne wezwanie do zapłaty
  3. Kiedy nic nie przynosi zamierzonych efektów ? skierujmy sprawę na drogę sądową

Więc jak to jest z tą windykacją drogą sądową?

W przypadku, kiedy 2 z 3 wyżej wymienionych kroków pozwalających na skuteczną windykacje długu nie przyniosły zamierzonych efektów, przedsiębiorca powinien skierować sprawę na drogę sądową. W tym celu można skorzystać z usług e-sądu lub sądu tradycyjnego, składając pozew i uiszczając za niego opłatę (jej wysokość zależy od przedmiotu sporu).

Po ogłoszeniu i uprawomocnieniu się wyroku oraz otrzymaniu nakazu zapłaty przedsiębiorca może zgłosić się do komornika w celu rozpoczęcia ściągania długu. Są zatem możliwości i szanse na to, aby odzyskać pieniądze, choć może się to niejednokrotnie wiązać z koniecznością poniesienia kosztów.

Co w przypadku, kiedy po uprawomocnieniu się wyroku i skorzystania z usług komornika egzekucja zostanie umorzona?

Rozpocząć należy od faktu, że umorzenie egzekucji nie oznacza, że dłużnik ?ma spokój? z długami już na zawsze względem swojego wierzyciela. Umorzenie postępowania egzekucyjnego nie jest tym samym, co umorzenie długów! Pomimo umorzenia egzekucji, długi nadal istnieją,a wierzyciel może w przyszłości znowu złożyć wniosek o wszczęcie egzekucji z majątku dłużnika.

Reasumując, jeśli komornik umorzył postępowanie egzekucyjne względem dłużnika, wierzyciel odczekać i ponownie złożyć wniosek o wszczęcie egzekucji.

Zrobienie tego od razu po umorzeniu egzekucji przez komornika ma sens tylko wtedy, gdy pojawiły się nowe informacje o majątku dłużnika. W przeciwnym razie sprawa skończy się ponownym umorzeniem.

Ile czasu ma wierzyciel od umorzenia postępowania egzekucyjnego do złożenia kolejnego wniosku o wszczęcie egzekucji?

Wziąć pod uwagę trzeba termin przedawnienia. Na szczęście dla wierzyciela jest on dość długi, choć w 2018 r. uległ skróceniu z 10 do 6 lat (art. 125 Kodeksu cywilnego).

Roszczenie stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu przedawnia się z upływem sześciu lat.

  1. Co z kosztami windykacji?

Prowadzenie windykacji naraża przedsiębiorcę na poniesienie kosztów. Naprzeciw temu wychodzi zryczałtowana rekompensata, która ma stanowić wyrównanie kosztów wierzycieli.

Jak się nalicza i czym jest ta opłata?

W świetle obowiązujących przepisów prawa wierzyciel, który nie otrzymał zapłaty w terminie może żądać od kontrahenta zwrotu w ramach rekompensaty za koszty windykacji, które poniósł.

Co więcej, w sytuacji, gdy zalega z zapłatą kilku faktur, dłużnik może zostać obciążony wielokrotnością tej kwoty.

Komu przysługuje wspomniana rekompensata i kto może się o nią stara

Rekompensata przysługuje wierzycielowi, który spełnił swoje świadczenia lecz nie otrzymał za nie zapłaty w określonym terminie, który powinien zostać określony precyzyjnie w umowie między stronami lub wezwaniu do zapłaty. Rekompensaty można naliczyć od każdej nieuregulowanej w terminie faktury, za wykonaną przez przedsiębiorcę usługę względem kontrahenta. Faktura jest podstawą do ubiegania się o spłatę należności. Co więcej w takim przypadku wierzyciel automatycznie nabywa prawo do zryczałtowanej rekompensaty, która ma pokryć koszty odzyskania należności.

Co ważne, ustawa nie nalicza tejże rekompensaty względem skierowania sprawy do sądu, oznacza to, że można się o nią ubiegać już od dnia nabycia uprawnień do odsetek, czyli na etapie postępowania przedsądowego.

Istotne znaczenie ma tutaj fakt, iż przepis ustawy odnosi się jedynie do transakcji handlowych, których przedmiotem jest odpłatna dostawa towaru lub odpłatne świadczenie usługi. Regulacji tej nie stosuje się do umów zawieranych pomiędzy PRZEDSIĘBIORCĄ A KONSUMENTEM.

  1. Transgraniczne odzyskiwanie długów:

Czytając ten artykuł nasuwa się jedno pytanie, co z przedsiębiorcami, którzy świadczą swoje usługi na rynkach zagranicznych,  w jaki sposób oni mają windykować swoje należności?

Pewne jest to, że przedsiębiorca, który prowadzi swój biznes zagraniczny w końcu natrafi na nieuczciwego kontrahenta. Co gorsze czasem wierzyciel posiada jedynie nr rachunku i podstawowe dane osobowe kontrahenta, w takiej sytuacji pomocnym staje się trans graniczne odzyskiwanie małych długów, a dokładniej Instytucja europejskiego nakazu zabezpieczenia na rachunku bankowy.

Instytucja europejskiego nakazu zabezpieczenia na rachunku bankowym została wskazana i zdefiniowana Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 655/2014 z 15 maja 2014 roku. Parlament europejski w przytoczonym rozporządzeniu wyszedł naprzeciw problemom z nieuczciwymi kontrahentami i ustanowił procedurę europejskiego nakazu zabezpieczenia na rachunku bankowym w celu ułatwienia transgranicznego dochodzenia wierzytelności w sprawach cywilnych i handlowych. Sam tytuł tegoż rozporządzenia wskazuje, że w postępowaniu tym zarówno konsumenci, jak i przedsiębiorcy będący wierzycielami mogą dochodzić swoich należności, które powstały z tytułu umów i porozumień cywilnych lub handlowych.

Definicja transgranicznego odzyskiwania małych długów:

Same słowo opisujące tą instytucję wskazuje, że rozchodzi się tutaj o sytuację, w której rachunek lub rachunki bankowe, które mają zostać objęte  nakazem zabezpieczenia są prowadzone w państwie  członkowskim  UE innym niż państwo członkowskie sądu, co do którego została skierowana prośba o wydanie nakazu zabezpieczenia, lub po prostu państwo, gdzie wierzyciel ma miejsce zamieszkania.

Jakie są podstawy wydania nakazu zabezpieczenia?

Przedsiębiorca lub konsument (wierzyciel) może uzyskać nakaz zabezpieczenia rachunku bankowego w sytuacji, kiedy:

  1. wykaże faktyczne istnienie ryzyka, że bez zabezpieczenia późniejsze zaspokojenie roszczenia przeciwko dłużnikowi będzie niemożliwe lub znacznie utrudnione,
  2. uzyskał orzeczenie, ugodę lub dokument urzędowy w państwie członkowskim, na mocy którego dłużnik jest zobowiązany do zapłaty roszczenia
  3. wnioskuje o to wierzyciel przed wszczęciem postępowania w sprawie zapłatę przeciwko dłużnikowi lub na jakimkolwiek etapie postępowania do czasu wydania orzeczenia lub sporządzenia ugody sądowej

Nakaz zabezpieczenia jest instytucją bardzo podobną do przewidzianego przepisami polskiego prawa wniosku o zabezpieczenie powództwa, który możliwy jest do złożenia zarówno przed wszczęciem postępowania, jak również w toku sprawy.

Jakie są obowiązki wierzyciela związane z wydaniem europejskiego nakazu zabezpieczenia?

Przede wszystkim należy zacząć od tego, że wniosek o wydanie europejskiego nakazu zabezpieczenia sporządzany jest na formularzu urzędowym dostępnym na stronie internetowej www.e-justice.europa.eu i należy złożyć go we właściwym sądzie, który wierzyciel ustali na podstawie podpowiedzi zawartych w formularzu. Do formularzu wierzyciel zmuszony jest także dołączyć odpowiednie dowody, na podstawie których potwierdzi on faktyczne istnienie zobowiązania przez dłużnika, a także należy wykazać, że późniejsze dochodzenie roszczeń wobec tego dłużnika będzie niemożliwe, np. przez wskazanie, że dłużnik jest w trakcie pozbywania się swojego majątku, wykazanie, że w praktyce dłużnika jest notoryczne prolongowanie terminu zapłaty lub uprawdopodobnienie, że dłużnik rozpoczął procedurę ogłaszania upadłości. Jeśli wniosek składany jest przed wszczęciem postępowania w sprawie głównej, należy także udowodnić roszczenie ? za pomocą dokumentów (na przykład umowy, faktury, wezwania do zapłaty, korespondencji z dłużnikiem). Jednocześnie w terminie 30 dni od daty złożenia wniosku albo 14 dni od daty wydania nakazu zabezpieczenia rachunku bankowego ? brak w przekazaniu takiej informacji sądowi spowoduje odrzucenie wniosku o ustanowieniu nakazu zapłaty.

Szanowni Państwo, w dobie koronawirusa zespół KLG kancelarii dokłada wszelkich starań, żeby byli Państwo prawidłowo poinformowani na temat zmian w prawie, które są następstwem pandemii koronawirusa COVID-19, dlatego zapraszamy do lektury naszych poprzednich artykułów związanych z tarczą antykryzysową i sytuacją prawną w tym jakże trudnym okresie:

http://blog.klgkancelaria.pl/tarcza-antykryzysowa-3-0/  
https://klgkancelaria.pl/nowy-termin-na-zgloszenie-beneficjenta-rzeczywistego-w-crbr/