Klauzule niedozwolone (abuzywne)

CZY TWOJA SPRZEDAŻ INTERNETOWA JEST BEZPIECZNA?

KTÓRE KLAUZULE WYKLUCZYĆ ZE SPRZEDAŻY?

CO TO SĄ KLAUZULE NIEDOZWOLONE (ABUZYWNE)?

Art. 385? §1 k.c. precyzuje, czym są klauzule niedozwolone, często nazywane klauzulami abuzywnymi. Krótko mówiąc, klauzule niedozwolone, to wszelkie postanowienia umowy zawarte pomiędzy przedsiębiorcą a konsumentem niezgodne z przysługującymi klientowi prawami, które w sposób rażący naruszają jego interesy.

W świetle prawa zapis, który został uznany za klauzulę niedozwoloną, nie jest wiążący.

Nie oznacza to jednak, że wystąpienie takiego zapisu w umowie unieważnia całą umowę – w tym umowę zawartą na odległość w sprzedaży internetowej. Strony są nadal związane umową z wyłączeniem niedozwolonych klauzul.

NAJCZĘSTSZE KLAUZULE NIEDOZWOLONE

W art. 385? k.c. znajdują się przykłady niedozwolonych postanowień umownych, tzw. ?szara lista?.

UOKiK w swoim spisie klauzul abuzywnych podaje m.in.:

• wyłączające lub ograniczające odpowiedzialność przedsiębiorcy wobec konsumenta za nienależyte, lub niewłaściwe wykonanie obowiązków,
• pozbawiające klienta możliwości odstąpienia od umowy lub jej rozwiązania,
• rażąco naruszające interesy konsumenta,
• prawa i obowiązki klienta są sprzeczne z dobrymi obyczajami,
• uprawniające przedsiębiorcę do zmiany postanowień umowy bez wskazania ważnej przyczyny oraz zawarcia jej w dokumentach,
• uzależniające zawarcie umowy przez strony od przyrzeczenia przez klienta, że w przyszłości będzie zawierać z przedsiębiorcą podobne umowy,
• uwzględniające postanowienia, o których konsument nie został wcześniej poinformowany, mające charakter potencjalny i abstrakcyjny
• uzależniające reklamację towarów wyłącznie od uprzedniego przedstawienia paragonu jako dowodu dokonania zakupu.

Są to przykładowe klauzule. Warto pamiętać, że postanowienia uznane za klauzule aluzyjne są nieważne i nie wiążą konsumenta.

CO TO JEST REJESTR KLAUZUL NIEDOZWOLONYCH?

Rejestr Klauzul Niedozwolonych to nic innego jak spis zwrotów i sformułowań, które naruszają prawa i interesy klienta. Wszelkie zapisy zawarte w tym rejestrze są zabronione i pod groźbą kary nie mogą być stosowane w umowach. Przeglądając Rejestr, możemy dowiedzieć się nie tylko o tym, które zapisy naruszały prawa konsumentów, ale przede wszystkim, które firmy stosowały ten zapis. Taka informacja jest bez wątpienia złą reklamą dla tychże firm.

Rejestr klauzul niedozwolonych prowadzi Prezes UOKiK. Rejestr jest na bieżąco aktualizowany, a wpisane do niego podmioty gospodarcze, pozostają w nim na zawsze ? nie są z niego wykreślane, w przeciwieństwie np. do Krajowego Rejestru Karnego.

Publikowane wyroki Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wraz z ich uzasadnieniem są do wglądu na stronie https://rejestr.uokik.gov.pl

CZYM JEST UOKiK?

Skrót UOKiK oznacza Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów. To ten Urząd od 17 kwietnia 2016 roku rozstrzyga, czy dany zapis w umowie jest niezgodny z prawem. Warto wspomnieć o tym, że wśród nowych kompetencji UOKiK są:

1. instytucja tzw. tajemniczego klienta, która umożliwia zweryfikowanie otrzymywanych od przedsiębiorcy informacji na etapie przedkontraktowym m.in. procedur zawierania umowy czy sposobu prezentacji oferty;
2. wystąpienie do przedsiębiorców, które jest narzędziem pozwalającym na kontakt z przedsiębiorcą, w celu uzyskania od niego wyjaśnień i umożliwienia mu wycofania się z praktyk ?antykonsumenckich? na drodze polubownej;
3. wydłużenie terminu przedawnienia w sprawach dla praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów z 1 roku do 3 lat;
4. wydawanie decyzji tymczasowych, to tzw. możliwość wydawania przez Urząd decyzji w sprawach konsumenckich (nawet podczas toczącego się postępowania), których celem jest szybka reakcja na praktyki zagrażające zbiorowym interesom konsumentów. Mogą one zobowiązać przedsiębiorcę do zaniechania niedozwolonych działań.

KLAUZULE ABUZYWNE W UMOWACH ? JAK JE SPRAWDZIĆ?

Jeśli w treści pojawi się zapis niezgodny z prawem i naruszający interesy  konsumenta najlepiej sprawdzić, czy nie znajduje się w Rejestrze klauzul niedozwolonych.  Konsument może zwrócić się z tym do właściwa sklepu internetowego, którego obowiązkiem jest zmiana wskazanego zapisu w regulaminie. W przypadku odmowy zawsze można zgłosić ten fakt do UOKiK w ramach kontroli abstrakcyjnej lub wycofać się z umowy.

UOKiK na bieżąco weryfikuje zapisy we wzorcach umów stosowanych przez przedsiębiorców, zgłaszane zarówno przez samych konsumentów, jak i inne instytucje, np. przez rzecznika konsumentów, bądź organizacje chroniące prawa konsumentów itp. Przyjmuje również zgłoszenia dotyczące podejrzeń wobec danych wzorów, niezależnie od tego czy były już one wcześniej stosowane, czy nie. Takie postępowanie nazywane jest kontrolą abstrakcyjną.

Dodatkową pomoc konsumenci często uzyskują także wśród osób i innych organizacji m.in. u miejskiego lub powiatowego Rzecznika Konsumenta, Federacji Konsumentów czy Stowarzyszenia Konsumentów Polskich.

Aby uchronić się przed takimi roszczeniami, czy kontrolą ze strony UOKIK, regulamin sprzedaży internetowej powinien być zgodny z przepisami prawa i wolny od klauzul niedozwolonych.

KLAUZULE ABUZYWNE ? CO ROBIĆ GDY REGULAMIN SKLEPU INTERNETOWEGO JEST OBARCZONY WADĄ?

Z punktu widzenia przedsiębiorcy prowadzącego sklep internetowy najlepszym rozwiązaniem po weryfikacji wątpliwego zapisu jest usunięcie go ze wzorca umowy bądź regulaminu. Jeżeli po zakupie konsument w regulaminie sprzedaży internetowej znajdzie klauzule niedozwolone, może zwrócić się do sądu o uznanie danego zapisu za niezgodny z prawem lub niedozwolony. Ewentualnie może poszukiwać ochrony, powołując się na nieważne zapisy, zawiadamiając UOKiK o niezdolnych klauzulach w umowie.

Jeżeli decyzją Prezesa UOKiK dany zapis zostanie uznany za niedozwolony, jego skutki obejmą nie tylko zgłaszających, ale także innych konsumentów. Oznacza to, że w przypadku, gdy dana klauzula pojawiła się w umowach pozostałych klientów, nie będzie ona, na mocy prawa, nikogo obowiązywać.

Swojej sprzedaży internetowej nie warto narażać na to niebezpieczeństwo.

Jeśli jesteś właścicielem sklepu internetowego, zamierzasz rozpocząć prowadzenie sprzedaży w internecie, albo zamierzasz poszerzyć swoją działalność e-commerce lub wprowadzić działania marketingowe – zachęcamy do przeanalizowania dokumentacji sklepu  internetowego lub stworzenia jej od podstaw.

Powodzenia w biznesach online.