Przybliżę na wstępie, czym dokładnie jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (sp. z o.o.), najbardziej chyba popularna w Polsce forma prawna dla prowadzenia działalności gospodarczej.
Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością tworzą jedna lub więcej osób, które zwane są wspólnikami. Wielu przedsiębiorców decyduje się na zarejestrowanie sp. z o.o., a to z uwagi na przekonanie, że za zobowiązania odpowiada się jako osoba prawna. Mimo iż odpowiedzialność w spółce z o.o. wspólników jest mocno okrojona, to jednak ciążą na nich pewne zobowiązania wobec wierzycieli spółki.
Spółka z o.o. najczęściej działa poprzez swoje dwa organy. Wewnątrz spółki, kieruje nią zarząd, a na zewnątrz zgromadzenie wspólników. Każdy z tych organów pełni inną funkcję, i na każdym z nich spoczywa różna odpowiedzialność.
Zarząd i jego członkowie, reprezentują spółkę na zewnątrz, zaciągają zobowiązania, negocjują warunki umów i je podpisują, działają zgodnie z zasadami reprezentacji, określonymi w KSH i odpowiadają za długi spółki.
Wspólnicy, jako faktyczni właściciele spółki bacznie obserwują działania zarządu, a ich rola często ogranicza się do minimalnego angażowania w sprawy spółki, natomiast skupia głównie na liczeniu zysków i strat.
Wspólnicy nie odpowiadają za długi spółki majątkiem prywatnym, no chyba, że zasiadają w zarządzie. Ryzykują jedynie swoim własnym wkładem, a i ten potrafi być znaczny.
Kto odpowiada w spółce z o.o.?
Odpowiedzialność zarządu
Odpowiedzialność wynika z przepisów prawa, tj. art. 299 k.s.h. Członkowie zarządu odpowiadają solidarnie, całym swoim majątkiem, w razie gdy egzekucja przeciw spółce okaże się bezskuteczna. Istnieje możliwość uwolnienia się od tej odpowiedzialności, jednak podkreślić trzeba, że nie jest to łatwe. Członkowie zarządu odpowiadają także za składanie nieprawdziwych danych o wniesieniu przez wspólników całości wkładów na pokrycie kapitału zakładowego, za dokonywanie na rzecz wspólników nienależnych wypłat, za niewłaściwe, nie zgodne z prawem działania na szkodę spółki.
Odpowiedzialność za zobowiązania spółki ponoszą ci członkowie zarządu, którzy pełnili swoje funkcje w chwili, gdy zaistniały okoliczności skłaniające do ogłoszenia upadłości, i którzy zostali powołani uchwałą, a nie ci, którzy byli ujawnieni w tym momencie w rejestrze KRS. Zmiany wpisu do KRS stwierdzają jedynie fakty, ale nie zawsze są zgłaszane do rejestru. Pociągnięty do odpowiedzialności członek zarządu, któremu postawiono zarzut sprzecznego z przepisami prawa i umową spółki działania na rzecz spółki, musi wykazać, że dochował wszelkiej staranności, wykonując swoją pracę i realizując cele spółki. Absolutorium, udzielane zarządowi przez zgromadzenie wspólników stanowi potwierdzenie, że działania na rzecz spółki uważa za prawidłowe.
Odpowiedzialność wspólników
Przepisy prawa nie przewidują odpowiedzialności wspólników za długi spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. W przypadku, gdy spółka stanie się nierentowna i niewypłacalna, to nie odpowiadają swoim prywatnym majątkiem. Wszystko to, co wspólnicy wnieśli aportem do spółki na etapie rejestrowania np. pieniądze, czy nieruchomości, stanowi teraz jej majątek. Tak więc wszelkie wkłady wniesione do spółki, nie są już ich prywatną własnością, tylko własnością spółki i mogą być zlicytowane, na powstałe zobowiązania (długi) wobec wierzycieli spółki.
Prawo przewiduje jednak wyjątki od reguły i w kilku przypadkach obarcza odpowiedzialnością osobistą wspólników:
– za wyrządzenie zawinionej szkody spółce,
– za przeszacowanie wartości aportu w stosunku do ceny rynkowej,
– za zbycie udziałów wspólnika poprzez darowiznę lub sprzedaż,
– za wniesienie do spółki wadliwego aportu,
– za pobranie nienależnej wypłaty,
Odpowiedzialność wspólnika zasiadającego w zarządzie
Jak wspomniałam wcześniej, w przypadku gdy wspólnik zasiada w zarządzie spółki, to znaczy jest zarówno właścicielem, jak i prezesem zarządu spółki, w myśl art. 299 KSH ponosi odpowiedzialność za zobowiązania spółki, w razie gdy egzekucja wobec spółki okaże się bezskuteczna.
W małych, rodzinnych spółkach, taka sytuacja jest powszechna i praktycznie nie ma innej możliwości, jednak, aby ograniczyć odpowiedzialność w spółce z o.o., proponuję nie łączyć funkcji wspólnika i członka zarządu.
Podobną odpowiedzialność ponosi wspólnik będący członkiem zarządu w przypadku zobowiązań podatkowych. Przepisy ordynacji podatkowej określają zasady odpowiedzialności członków zarządu z tytułu zobowiązań, których termin ważności upłynął w czasie pełnienia przez nich obowiązków oraz zaległości wynikających z obowiązku zwrotu nadpłaty oraz zwrotu podatku.
W projekcie realizowanym przez KLG Kancelarię Prawną ?My zajmiemy się prawem, ty rozwijaj biznes? doradzamy klientom biznesowym, biorąc pod uwagę ich aktualne potrzeby i możliwości.
Obsługujemy firmy i jednostki z sektora publicznego, wnosząc nasze doświadczenie w procesach inwestycyjnych oraz prawie sprzedaży internetowej.
Doradzamy przy wyborze formy działalności, przy przekształceniach i zmianach struktur firm.
Przygotowujemy dokumentacje do sklepów internetowych.
