Co dzieje się z firmą po śmierci właściciela? Kto jest odpowiedzialny za kierowanie przedsiębiorstwem do czasu uregulowania formalności spadkowych?
Dowiecie się o tym Państwo z treści poniższego artykułu.
Zarządca sukcesyjny
Rozważnym działaniem za życia przedsiębiorcy jest wskazanie następcy – zarządcy. Dzięki tej zapobiegliwej czynności firma po śmierci właściciela zachowuje pełną płynność działania i ciągłość wykonywania kontraktów oraz pozyskiwania koncesji czy zezwoleń, a także w mocy pozostawia umowy z pracownikami.
Jeżeli właściciel firmy nie ustanowił zarządcy lub nie zastrzegł, że rolę tę pełnić będzie np. prokurent, to po jego śmierci w okresie do 2 miesięcy należy powołać zarząd sukcesyjny, który tymczasowo pokieruje przedsiębiorstwem. Robi to zazwyczaj małżonek, któremu przysługuje udział w przedsiębiorstwie w spadku, spadkobiercy ustawowi lub testamentowi, którzy przyjęli spadek lub zapisobierca windykacyjny. Powołanie i inne związane z tym oświadczenia należy złożyć przed notariuszem- inaczej będą nieważne. Obowiązkiem notariusza jest rejestracja właściwego aktu powołania zarządcy sukcesyjnego w Systemie Rejestrów Notarialnych, który to rejestr dalej przekazuje tę informację do CEIDG.
Zarządcą sukcesyjnym może być jedna osoba fizyczna (nie prawna- np. sp. z o.o.) posiadająca zdolność do czynności prawnych, oraz wobec której brak jest orzeczonego zakazu prowadzenia działalności gospodarczej. Na pełnienie tej funkcji przyszły zarządca sukcesyjny musi wyrazić pisemną zgodę.
Zarząd sukcesyjny wygasa w terminie 2 lat od śmierci przedsiębiorcy, z możliwością przedłużenia przez sąd do 5 lat z ważnych powodów np. jeśli nikt nie przyjął spadku, ogłoszono upadłość przedsiębiorcy lub jedna osoba nabyła całe przedsiębiorstwo w spadku.
Prawa i obowiązki
Zarządca działa w imieniu i na rachunek właścicieli przedsiębiorstwa – spadkobierców. Może działać za wynagrodzeniem lub wykonywać zadania bezpłatnie. Do jego obowiązków należą m.in.:
– sporządzenie i złożenie przed notariuszem inwentarza przedsiębiorstwa obejmującego składniki przedsiębiorstwa wraz z podaniem ich wartości,
– sporządzenie zestawienia długów i ich wysokości związanych z działalnością gospodarczą wg stanu na dzień śmierci przedsiębiorcy.
Zarządca sukcesyjny posługuje się danymi oraz nazwą zmarłego przedsiębiorcy z dodatkowym oznaczeniem „w spadku”. Może ustanowić pełnomocnika do poszczególnych czynności. Może być pozywany i pozywać w sprawach wynikających z wykonywanej przez przedsiębiorcę prowadzonej działalności oraz brać udział w postępowaniach w tych sprawach. Nie odpowiada swoim majątkiem za długi firmy i nie ponosi odpowiedzialności za zaciągnięte zobowiązania. Odpowiada jednak za szkodę wyrządzoną na skutek nienależytego wykonywania obowiązków.
Rezygnacja i odwołanie z funkcji
Jak w większości przypadków, z chwilą śmierci wygasa wykonywanie obowiązków i wszystkie czynności, które należały do zadań zarządcy sukcesyjnego. Zarządcę można też w każdej chwili odwołać ze stanowiska, przekazując mu w formie pisemnej oświadczenie oraz informując o tym fakcie CEIDG najpóźniej w następnym dniu roboczym po odwołaniu.
I w końcu zarządca sukcesyjny może w każdym momencie ustąpić ze stanowiska sam, jednak swoje obowiązki wykonywać będzie jeszcze przez 2 tygodnie od dnia złożenia rezygnacji, chyba że został w tym czasie powołany nowy zarządca.
KLG Kancelaria Prawna Katarzyna Lebiedowicz-Grzanka od ponad 10 lat doradza spółkom polskim i międzynarodowym w sprawach prawnych dotyczących prowadzenia biznesu, przy zabezpieczeniu interesów w kontraktach inwestycyjnych i bieżącej działalności.
Jesteśmy dla Państwa – obsługa prawna również w języku angielskim – tel. 32 307 00 45, 503 529 831, mail: biuro@klgkancelaria.pl, klg@klgkancelaria.pl, www.klgkancelaria.pl
