Jaki model aktywności gospodarczej wybrać?
Kiedy stajemy przed dylematem formy, w jakiej działalność gospodarcza będzie prowadzona, powinniśmy dokładnie zapoznać się z każdym typem. W pracy z Klientami, dbając o ich biznesy, podkreślam, że tak jak nasze oczekiwań, plany zawodowe często są zmieniane, tak też formy prowadzonej działalności gospodarczej wymagają zmiany i dostosowania do aktualnej sytuacji gospodarczej. Ostatnio jeden z moich klientów określił to krótko – jak dress code – na pewnym etapie rozwoju – obowiązkowy. Muszę przyznać- coś w tym jest…
Prawo nie pomija milczeniem takich sytuacji. Okiem prawnika mogę powiedzieć, że najpopularniejszą formą przekształcenia jest transformacja jednoosobowej działalności gospodarczej w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. Ostatnim krokiem przekształcenia jest upragniona przez wielu przedsiębiorców spółka akcyjna.
Na podstawie art. 551§5 k.s.h. przedsiębiorca będący osobą fizyczną wykonującą we własnym imieniu działalność gospodarczą może przekształcić formę prowadzonej działalności w jednoosobową spółkę kapitałową- spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółkę akcyjną. Ważne jest to, że przedsiębiorca z dniem przekształcenia staje się wspólnikiem lub akcjonariuszem spółki przekształconej bez względu czy w spółce uczestniczą inne osoby. Jednoosobowa działalność przekształca się w podmiot, który sam uzyskuje osobowość prawną, a osoba fizyczna traci przymiot przedsiębiorcy. Od tego momentu istnieje spółka, majątek spółki, udziałowcy / akcjonariusze spółki, siedziba spółki, kontrakty spółki.
Jak zmienia się odpowiedzialność za zobowiązania?
Praktyczną zmianą, jaka wiąże się z przekształceniem przedsiębiorcy w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, jest zmiana zasad odpowiedzialności za zobowiązania. Odpowiedzialność osobista przedsiębiorcy związana z prowadzoną działalnością gospodarczą zostaje zastąpiona odpowiedzialnością spółki za zobowiązania, względnie subsydiarną odpowiedzialnością członków zarządu spółki z o.o. Ponadto, takie przekształcenie kreuje nowe możliwości pozyskania kapitału spółki, gdyż jako osoba prawna uzyskuje ona większą wiarygodność finansową.
Co z uzyskanym zezwoleniem czy koncesją?
Warto pamiętać, że spółce przekształconej przysługują wszystkie prawa i obowiązki przedsiębiorcy przekształcanego. Spółka pozostaje w szczególności podmiotem już uzyskanych przez przedsiębiorcę zezwoleń, koncesji czy ulg, chyba że wyjątkowo ustawa lub decyzja o udzieleniu zezwolenia, koncesji albo ulgi wskazuje na inne regulacje. Warto więc się upewnić czy w przypadku konkretnej regulowanej działalności zachodzi sukcesja uniwersalna praw i obowiązków przedsiębiorcy na spółkę.
W przypadku śmierci osoby fizycznej prowadzącej jednoosobową działalność gospodarczą powstają liczne problemy kontynuacji działalności przez spadkobierców przedsiębiorcy. Istnieje w takim przypadku wysokie ryzyko paraliżu działalności gospodarczej, uniemożliwiające jej dalsze funkcjonowanie. Natomiast, w przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością to spółka pozostaje posiadaczem koncesji i zezwoleń, a śmierć udziałowca nie powoduje znaczących skutków w funkcjonowaniu spółki, zwłaszcza jeśli umowa spółki zawiera odpowiednie postanowienia.
Wady procesu przekształcenia
Niestety proces przekształcenia może być kosztowny i czasochłonny. Wymaga szeregu dokumentów sporządzanych nie tylko przez samego przedsiębiorcę, ale również przez prawnika, księgowego oraz biegłego rewidenta.
Szczególnie rekomenduję przekształcenie prowadzonej jednoosobowej działalności gospodarczej w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w sytuacji, gdy firma osoby fizycznej rozwinęła się, a w przypadku problemów finansowych, może to zagrozić egzystencji materialnej przedsiębiorcy.
Etapy przekształcenia jednoosobowej działalności gospodarczej w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością oraz obowiązki przedsiębiorcy zostały określone w Kodeksie spółek handlowych. Przekształcenie wymaga w pierwszej kolejności opracowania planu przekształcenia wraz z niezbędnymi załącznikami, a w tym opinią biegłego rewidenta. Plan powinien być na tyle szczegółowy, aby przewidywać m.in. orientacyjne terminy powołania członków organów spółki przekształconej, zawarcia umowy spółki albo podpisania statutu spółki przekształconej oraz dokonania w rejestrze wpisu spółki przekształconej i wykreślenia przedsiębiorcy przekształcanego z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.
Proces przekształcenia jednoosobowej działalności gospodarczej w spółkę wymaga dokonania również szeregu czynności o charakterze administracyjnym takich jak zgłoszenie w Urzędzie Skarbowym czy Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych.
Pomimo istnienia wady w procesie przekształcenia, jego realizacja pozwoli przedsiębiorcy na rozwój firmy, pozyskanie dodatkowych środków na rozszerzenie działalności, a przede wszystkim uchroni przedsiębiorcę od odpowiedzialności osobistej za powstałe zobowiązania.
