Te niezwykle trudne chwile, gdy dowiadujemy się o śmierci paraliżują nas i pozbawiają logicznego myślenia. Smutek, strach i ogrom spraw do załatwienia powodują, że nie wiemy w jaki sposób zabrać się do uregulowania spraw po zmarłym. Niejednokrotnie dotyczy to również uregulowania i doradztwa w sprawach związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą.
Na wstępie mojego artykułu, przytoczę kilka istotnych pojęć, które warto znać.
Definicją spadek ? określa się prawa i obowiązki należące do spadkobiercy/zmarłego w chwili jego śmierci, przechodzące na następców prawnych w drodze tzw. dziedziczenia.
Jeśli nasz bliski, już za życia spisał własnoręcznie rozporządzenie swojego majątku na wypadek śmierci, mówimy wówczas o testamencie.
Zachowek – przysługuje, gdy najbliższe zmarłemu osoby np. dzieci, nie zostały przez niego uwzględnione w testamencie.
Dziedziczenie z mocy prawa ? zgodnie z ustawą, w pierwszej kolejności przypada małżonkowi i dzieciom osoby zmarłej, gdy ta przed śmiercią nie spisała swojej ostatniej woli. Na jego spadek mogą liczyć także innych krewni: rodzice, rodzeństwo, dziadkowie a także pasierbowie.
W przypadku, gdy spadkodawca pozostawił po sobie firmę, nieruchomości, grunty, papiery wartościowe i inne cenne dobra materialne, albo długi – postępowanie jest konieczne.
PROCEDURA SĄDOWA DOTYCZĄCA STWIERDZENIA SPADKU ? krok po kroku
Do sądów rejonowych, właściwych terytorialnie dla ostatniego adresu zamieszkania zmarłego, kierowane są wnioski o stwierdzenie nabycia spadku.
Każdy wniosek należy uprzednio opłacić.
Wraz z wnioskiem w sądzie należy złożyć:
– akt zgonu,
– akty urodzenia ? w przypadku mężczyzn i niezamężnych kobiet,
– akt małżeństwa – w przypadku kobiet pozostających w związku małżeńskim,
– kopię testamentu, o ile taki istnieje.
Gdy spadkodawca pozostawił testament, w którym do spadku powołał osobę spoza rodziny, podaje się wówczas dane tej osoby, jako uczestnika postępowania.
Oryginał testamentu składa się z osobnym wnioskiem o jego otwarcie i ogłoszenie.
Postępowanie sądowe kończy się postanowieniem o stwierdzeniu nabycia spadku, w którym ustala, kto i w jakiej części nabył spadek.
Sąd nie wysyła odpisów postanowienia spadkowego z urzędu. Aby taki otrzymać, należy złożyć pisemny wniosek, po uprzednim opłaceniu.
Nabycie spadku u notariusza – drugi wariant stwierdzenia spadku
Poza procedurą sądową jest jeszcze druga forma stwierdzenia spadku. Zamiast iść z wnioskiem do sądu, możemy umówić się z notariuszem w Kancelarii notarialnej. Będzie nas to drożej kosztować, ale sprawy spadkowe załatwimy od ręki, na jednym spotkaniu. Akt notarialny poświadczenia dziedziczenia, otrzymany od notariusza, stanowić będzie podstawę do załatwienia wszelkich formalności spadkowych związanych np. z przepisaniem własności nieruchomości na spadkobiercę/spadkobierców.
Pamiętajmy, że zgodnie z przepisami ustawy o księgach wieczystych i hipotece, właściciel nieruchomości obowiązany jest do niezwłocznego złożenia wniosku o ujawnienie swego prawa w księdze wieczystej, bo jeśli tego nie zrobi, sąd może ukarać go grzywną nawet w wysokości do 10 tyś. złotych.
REZYGNACJA/ODRZUCENIE SPADKU, gdy nie chcesz dziedziczyć długów
Spadek to nie tylko dobra materialne, które dziedziczymy. Czasami zmarły zadłużył się np. nie płacąc przez długi okres czasu czynszu za swoje mieszkanie. Dziedziczymy wówczas również jego długi. Prawo przewiduje zrzeczenie się spadku. Należy to zrobić do 6 miesięcy od momentu, kiedy dowiemy się, iż jesteśmy spadkobiercami, gdyż później automatycznie spadek z długami stanie się naszą własnością. Jeżeli zadłużony majątek odrzuci rodzina, przejąć go może gmina, w której spadkodawca w chwili śmierci mieszkał lub Skarb Państwa.
DZIAŁ SPADKU
Na podstawie stwierdzenia nabycia spadku należy przeprowadzić podział spadku wśród spadkobierców. Niejednokrotnie wobec braku zgody i woli wszystkich – sprawa kończy się sporem sądowym obejmującym dział spadku.
OBOWIĄZEK PODATKOWY, nie dla każdego
Prawo polskie przewiduje, w niektórych sytuacjach oczywiście, zwolnienie z obowiązku podatkowego, po nabyciu spadku. Nie muszą płacić podatku spadkobiercy – członkowie najbliższej rodziny zmarłego (np. maż, żona, dzieci, rodzice, dziadkowie). Z całkowitego zwolnienia od podatku od spadków i darowizn, skorzystają jedynie wówczas, gdy fakt ten zgłoszą we właściwym urzędzie skarbowym do 6 miesięcy od powstania obowiązku podatkowego.
Obowiązek podatkowy wchodzi w życie wraz z uprawomocnieniem się postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku lub w chwili zarejestrowania aktu notarialnego poświadczającego dziedziczenie. Jeżeli majątek nabyty w drodze postępowania spadkowego przewyższy kwotę wolną od podatku, spadkobierca musi podatek zapłacić.
Zachęcamy do skorzystania z porady prawnej w kwestiach spadkowych, a także w każdej innej sprawie, gdy nie wiecie Państwo JAK POSTĄPIĆ, prosimy o kontakt na adres: biuro@klgkancelaria.pl lub telefonicznie 32 307 00 45.
